QARAQOYUNLU DÖVLƏTİ

Azərbaycan tarixində mövcud olmuş qədm dövlətçilik  ənənələrinin ən bariz nümunəsi olan dövlətlərdən birir də Qaraqoyunlu dövlətidir.  Qaraqoyunlu tayfaları Oğuz türklərin nəslindən olub, Türkiyənin Van gölünün cənubunda Ərzincan, Sivas və Şərqi-Anadolunun şimal-şərq torpaqlarında möhkəmlənmişdilər. Qara Məhəmməd Ağqoyunlular, Cəlairlər və Teymurilərlə mübarizə aparmasına baxmayaraq Qaraqoyunlu tayfa ittifaqını yarada bilir. Bu ittifaqı iri dövlət halına gətirən Qara Məhəmmədin oğlu Qara Yusif olmuşdur.

O dövrlərdə Azərbaycana ayaq açan qüvvələrdən biri də Əmir Teymurun hakim olduğu Teymuri qüvvələri idi. Adı çəkiləndə bütün cahanı silkələyən hökmdarın qəddar oğlu Miranşah Cənubi Qafqaza, Azərbaycana hakim təyin olunmuşdur. O iki böyük savaşda 1406-cı Birinci Şənbi- qazan və 1408-ci ildə Sərdrud döyüşlərində Teymurilərə qalib gələrək onların ayağını Azərbaycandan kəsir. Qaraqoyunlular üçün əngələ çevirilmiş olan Cəlairlər dövlətinin başçısı Sultan Əhmədi qətlə yetirməklə dövlət qurmaqda mane olan qüvvələri aradan götürdü. Beləliklə 1410- cu ildə Şirvanşahlar dövləti istisna olmaqla, Dərbənddən başlayaraq İran körfəzinə qədər bütöv Azərbaycan torpaqları, Şərqi AnadoluGürcüstanın şərq hissəsi, Qərbi İran və İraq bu dövlətin tərkibinə daxil oldu. Təbriz bu dövlətin paytaxtı oldu.

Qara Yusifin yaratdığı dövlət onun ölümündən sonra öz varlığını itirdi. 1468- ci ildə eyni soy-kökə malik digər türk dövləti olmuş Ağqoyunlular  tərəfindən məğlub edilir.