DAŞNAK VƏ ERMƏNİ LOBBİSİ

Daşnaksütunun qurucuları: R. Zoryan, X. Mikaelyan, S Zavaryan

Tarix boyunca geniş imperiyaya sahib olmuş dövletlerden biri de Osmanlı imperiyası idi. Birinci dünya müharibəsi dövrlərinə qədər dünyada təklənmiş böyük türk-islam dövləti Rusiyada başda olmaqla iri Avraopa dövlətlərinə qarşı mübarizə aparırıdı. Burda yalnız bir məqsəd var idi. Osmanlı türkünü Dünyada yox edib kendi aralarinda ərazi alanina sahib olmaq. Bu dev dövletlərinin arasında erməni hayandurlarına yer yox idi.
Onlar bu qarışıq zamanda “yere” sahib olmağın ən yaxşı məqamını bulmuşdular. Bunun üçün güclü dövlətlərin tabeliyinə girib onların vasitəsilə nəyə isə sahib olmaq ən yaxşı fürsət idi. Belə bir yer iki türk dövlətinin arasında -- Osmanlı imperiyasının şərqində olmalı idi. Beləliklə onlar təşkilat yaradıb inqilabi işə başladılar. Onların başçılıarı Rostom Zoryan, Simon Zavaryan və Xristofor Mikayelyan oldu. Təşkilat ilk vaxtlar "Erməni inqilabçılarının ittifaqı" adlandırıldı.  1892- ci ildə bu təşkilat “Daşnaküstün” adlandırılaraq Böyük Ermənistan yaratmaq məqsədilə Osmanlıya qarşı ciddi mübarizəyə başladı.

1891-ci ildə nəşr olunan və Daşnaksütunun mətbu orqanı olan "Droşak" (bayraq) qəzetində daşnaklar öz proqramları barədə bunları bildirdilər:

 “Daşnaklar digər partiya və diplamatik müqavilələrdən fərqli olaraq hec bir yazlı qanun tanımayacaq. Osmanlı buna heç vaxt razı olamayacaq. Ermənilərin torpağları qanla suvarılmasa onların hakimiyyəti uzun sürmiyəcəkdir.”

Onların beyanatlarında xalqı silahlandırmaq, silahlı dəsələr təşkil etmək ön plana çəkilirdi. Bundan başqa onlara mane olan qüvvələr, türklər, aysorlar, kürdlər hətta ermənilərdə olsa laiyqli cəzalırını almalı idilər.

                                                   ERMƏNİ LOBBİSİ

Lobbi- Sözünün mənası Lobbi(ingiliscə) – “qeyri-rəsmi” mənasını verir. Xarici ölkələrdə dövlət məmurlarına təzyiq göstərən, qanun layihələrin qəbul olunmasına və ya pozulmasına çalışan agentliklər sistemi. 
O zamanlar Amerika hələ tam dövlətçilik dəyərlərinə malik olmamış Avropadan gələnlər ABŞ öz Lobbilərini yarada bildilər.

1890–1900-cü illər arasında 12 minə yaxın erməni ABŞ-a köçür, bu dövrdən sonra ABŞ-da erməni partiyaları fəaliyyətlərini aktivləşdirir. İlk vaxtlar erməni diasporu erməni siyasi partiyalarının ətrafında formalaşırdı, onlar isə öz növbəsində ictimai və dini təşkilatların yaradılmasında mühüm rol oynayırdılar. İndi ABŞ-da hər hansı isə partiyanın, təşkilatın və ya assosatsiyanın üzvü olmayan erməni çox nadir tapılar. XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərində, aparıcı erməni siyasi partiyaları formalaşır.

1.     1887–ci ildə "Hnçak" partiyası.

2.     1890–cı ildə "Erməni inqlabi federasiyası" Daşnaksütun.

3.     1921–ci ildə Erməni liberal demokrat partiyası "Ramkavar" (Misir).

4.     Erməni tərəqqi liqası (ABŞ).

Bu partiyaların arasında olan ideoloji və siyasi parçalanma 1918-ci ildə Ermənistan respublikasının yaranması ilə və 1920–ci ildə onun süqutu ilə daha da dərinləşdi. 

Ermeni lobbisi güclü partiyalardan olsa da İnanırıq ki, Azərbaycan diasporası onları susdurub yerini göstərəcəkdir.

Ondan sonra baş veren erməni vəhşilikləri tarixdə hamıya məlumdur.

Mənbəə:http://az.wikipedia.org/wiki

           http://az.wikipedia.org/wikierni_lobbisi

          http://tarix.info/maraqli.az

         Videonu hazırladı: AKK İB- nin rəhbəri Mehman Məmmədov.